Linux Audio Conference, 16-19 april 2009, Parma Italië

Bij het zoeken naar een manier om Java programma's te laten samenwerken met de Jack Audio Connection Kit, een Linux-programma om audio- en midi-applicaties aan elkaar te knopen, stuitte ik op een paper dat een paar jaar geleden bij de Linux Audio Conference gepresenteerd is. Die conferentie bleek al een aantal jaren te bestaan en ik ben er naartoe gegaan om te zien of daar voor ons interessante dingen besproken worden en bij wat voor instituten gebruik gemaakt wordt van Linux en Open Source Software bij het maken van muziek en geluid. Dit is een verslag van deze vierdaagse conferentie met hier en daar een link naar meer informatie.

Deze conferentie gaat primair over het maken van muziek en geluid met behulp van Linux, maar adresseert ook andere relevante Open Source software, open standaarden en andere onderwerpen als signaalbewerking, akoestiek, opnametechnieken en er is een paper over video productie.

Er waren (naar ik schat) ongeveer 50 tot 70 deelnemers, deels professioneel met muziek en/of geluid en/of software bezig, deels in hun vrije tijd.

De proceedings staan inmiddels online.

Donderdag 16 april

Paper sessie: What's new in JACK2 ?

JACK is een software patch-panel waarmee allerlei audio- en MIDI-applicaties gesynchroniseerd met elkaar verbonden kunnen worden.

Deze paper gaat over een opvolger van de bestaande JACK, onder meer gebruik makend van D-bus voor communicatie tussen divere applicaties en multi-processor architectuur.

Er is trouwens ook een netwerk-versie van JACK: netJACK, voor het verbinden en synchroniseren van applicaties op verschillende computers verspreid over een netwerk of het internet.

Paper sessie: LASH Audio Session Handler: Past, Present and Future

LASH (LASH Audio Session Handler) is een systeem om de gehele toestand van je audio-workstation op te slaan en terug te zetten, inclusief het opnieuw opstarten van alle applicaties. Omdat Linux zeer modulair opgebouwd is en diverse applicaties bij een muziekproject nauw met elkaar samenwerken is zo'n systeem onontbeerlijk bij het maken van een serieuze productie.

De paper adresseert vooral de stand van zaken van de ontwikkeling van LASH. Ontwikkeling blijkt een tijd stil gelegen te hebben en de ontwikkelaar wil er nu weer aan verder werken en zoekt

Workshop: LASH

Dit is niet een workshop zoals ik ze ken. Het gaat de initiator om het verkrijgen van feedback van gebruikers, het bespreken van programmeer-uitdagingen die hij is tegengekomen en het ronselen van mensen die aan LASH willen werken.

Bij de workshop lijken vooral ontwikkelaars aangeschoven te zijn die LASH al kennen, gebruiken of er aan gewerkt hebben. Ik heb LASH nog nooit gebruikt en weet zelfs niet waar het goed voor is dus ik verlaat voortijdig de workshop om eens even te lezen wat dat LASH nou eigenlijk is.

LASH lijkt me erg nuttig als het goed werkt. Het idee is dat je een complete sessie met alle instellingen van de sequencers, synths, connecties, drumcomputers etc. kunt opslaan en terughalen. Dat kan een hoop tijd besparen.

Op vrijdagavond heb ik de spreker aangesproken en zijn ervaringen bij de workshop besproken.

Paper sessie: Shake, Rattle and Roll: An attempt to create a 'spactially correct' Ambisonic mixdown of a multi-miked concert

Ambisonics is een systeem en file-formaat voor meerkanaals geluid. In de paper wordt beschreven hoe er opnamen in de Dom in Keulen gemaakt zijn van 5 orgels, met een heleboel microfoons en hoe er is omgegaan met delays en reflecties.

Paper sessie: Crafting sound in space: Working with Ambisonics using blue and Csound

Ik heb de paper sessie niet bijgewoond. De paper gaat over componeren met Ambisonics en het creëren van ruimtelijk geluid.

Paper sessie: 3-D-audio with CLAM and Blender's game engine

Een paar mensen van Barcelonamedia (afsplitsing van UPF) vertellen hoe ze CLAM gebruiken voor het beschrijven van room-acoustics met ray-tracing. De 'spacial descriptors' worden in een spel ("Yo Frankie!", een wat zij noemen 'open content game' voor de Blender Game Engine) gebruikt en door de game engine gemanipuleerd. Hiervoor is de game gehackt.

De ray tracing levert de impulse response van een gesimuleerde ruimte, dat laten ze real time grafisch zien als een soort spinneweb.

Voor reverb gebruiken ze ambisonics technieken.

Er is gewerkt met head tracking en een ontwikkelsysteem met 15 luidprekers.

Concert: First concert

Een interessant concert met diverse mooie meerkanaals composities. Nou is mooi een zeer subjectief iets, maar ik vind het een stuk aangenamer dan de meeste bijdragen bij de laatste ICMC.

Vrijdag 17 april

Gisteravond interessante gesprekken bij het eten. Ik ontmoet hier een hoop interessante figuren. Erg leuk om mensen te ontmoeten die applicaties ontwikkelen die ik al jaren gebruik en de personen achter de mailadressen te zien.

Paper sessie: Application of Linux Audio in Hearing Aid Research

De paper sessie heb ik gemist. Voor meer info verwijs ik naar de paper .

Paper sessie: A new Audacity feature: room acoustical parameters calculation module

Audacity kennen de meeste MT'ers wel.

Door een paar enthousiastelingen is een uitbreiding gemaakt waarmee akoestische parameters volgens ISO 3382 (mij onbekend maar het zal bv. Eelco wel wat zeggen denk ik) van een ruimte gemeten kunnen worden.

Paper sessie: The imperative for high-performance audio computing

Een verhaal van John ffitch (ja zo wordt zijn naam echt geschreven) over ontwikkelingen op het gebied van multi-core, parallel-processing, hoe je bepaalde algoritmen wel of niet kunt parallelliseren en vergelijkt de performance van diverse compilers.

Hij maakt zich druk over alle aandacht en geld voor ontwikkeling van visuals, video-hardware en dergelijke, terwijl audio altijd achterblijft.

Hij heeft deze paper ook bij de ICMC 2008 gepresenteerd en bijgewerkt naar aanleiding van de feedback die hij daar kreeg.

Paper sessie: Adding automatic parallellization to Faust

Faust is een programmeertaal voor real-time signaalbewerking. Het wordt naar C++ vertaald en lijkt behoorlijk efficient te zijn.

De paper beschrijft iets over parallellisatie voor Faust. Ik zat tijdens de presentatie vooral op te letten hoe je met Faust iets kunt maken en heb niet echt gelet op dat parallelliseren.

Paper sessie: The new jMax has come

Heb ik half bijgewoond vanwege een CLAM-workshop. Het gaat over de Java variant van MAX.

Ik vraag me af waarom je JMax zou willen gebruiken als je PD hebt. Misschien omdat je dan je MAX patches kunt draaien... ??

Paper sessie: Bowsense: A minimalistic approach to wireless motion sensing

Heb ik niet bijgewoond. Ze hebben electronica gebruikt voor metingen van allerlei bewegings-parameters van een strijkstok.

Paper sessie: The Guido Engine: a toolbox for music scores rendering

Heb ik niet bijgewoond. Als je Lilypond hebt, waarom zou je dan Guido willen hebben ? Maar goed, oordeel zelf...

Paper sessie: The quest for noiseless computers

Heb ik niet bijgewoond. Een verhaal over storend akoestisch geluid dat computers maken en wat je daaraan kunt doen. Vooral interessant als je je de DELL pizzabox kunt herinneren die de prikkel-arme MEDIATE van een gezellige achtergrondruis voorzag.

Workshop: CLAM

Een erg interessante workshop door de jongens van Barcelona Media. We krijgen een introductie in de mogelijkheden van CLAM en hoe je het op je systeem kunt installeren en gaan er dan zelf mee aan de slag.

CLAM lijkt een beetje op MAX/MSP in die zin dat je in een grafische omgeving blokjes kunt neerzetten die je met 'draadjes' aan elkaar kunt knopen. Daar houdt de vergelijking echter op. CLAM wordt vertaald naar C++, met Qt maak je een user-interface voor je project en het levert een stand-alone applicatie op.

Wie het wil uitproberen: vraag mij even om mijn aantekeningen. Dat scheelt een hoop uitzoeken bij het installeren. Overigens: de port voor Mac-OSX is niet up-to-date. Je kunt het beter onder Linux draaien.

Concert: Linux Sound Night

Het idee van de Linux Sound Night schijnt te zijn zo veel mogelijk elektronische herrie te maken. Dat lukt zo goed dat er na een tijdje bijna geen publiek meer is.
De eerste performance vond ik het meest interessant:
Twee laptoppers en een gitarist
Volumehoog
Beats4/4
SoftwareSEQ24, Zynaddsubfx, midi..., jack, nog een synth
EntertainingBest leuk, met nog wat visuals

Een gozer die de hele tijd met een zaklamp in de hand gebogen stond over iets waarvan ik eerst dacht dat het een grote CCD was, maar wat een plaatje met diodes bleek te zijn. Aangesloten op laptop.
Volume idioot
Beats geen
Software onduidelijk
Entertaininghet publiek begon de zaal te verlaten

Laptop, hardware knoppenbox
Volume zelfs met oordoppen krankzinnig
Beats 4/4
Software onduidelijk
Entertaining wel wat afwisseling, maar ik ben halverwege vertrokken

Zaterdag 18 april

Paper sessie: Considering transient effect in spectrum analysis

Door een overdosis aan formules haak ik af en ga bijkomen met het uitproberen van wat software van Maurits. Maar voor wie het wel aankan: het gaat over het vervangen van de sliding-window DFT door een methode die beter kan omgaan met snel veranderende spectra.

Paper sessie: Transmission: Linux audio goes mobile

"Transmission" is een distributie van Linux die speciaal geschikt is voor mobiele werkstations. De paper beschrijft de ontwikkeling van een hand-held DAW (digital audio workstation).

Paper sessie: Why do no serious musicians use Linux ?

Keynote speech door John Ffitch. Waarom wordt Linux toch zo weinig gebruikt door musici/muzikanten/componisten terwijl er zulke geweldige software voor is ? Dit is geen nieuwe discussie, hij brengt het alleen opnieuw onder de aandacht. Enkele vragen: Bekende problemen met Linux:

Paper sessie: A distortion synthesis tutorial

Geen idee waar dit over gaat maar het ziet er indrukwekkend uit ;-)

Paper sessie: Optimizing the constant-Q transform in Octave

Een log-frequentie-transformatie past beter bij geluid dan de lineaire Fourier Transform. Octave is een hoog niveau programmeertaal die (zegt men) behoorlijk goed compatible is met Matlab.

Paper sessie: Signal processing in the Pure programming language

Pure is een functionele programmeertaal die net als LISP zijn input herschrijft en vereenvoudigt door 'term rewriting'. Doordat het naadloos integreert met Pure Data is het zeer geschikt voor signaalbewerking, audio etc.

Paper sessie: Reflection in Pure Data

Met reflection wordt hier bedoeld een soort zelfbewustzijn. Dat splitsen ze in zelfonderzoek en jezelf veranderen en dat dan weer toegepast op de objecten in PD. Het lijkt me erg leuk als je het begrijpt maar mij gaat het even boven de pet.

Paper sessie: NetJack Remote music collaboration with electronic sequencers on the Internet

netJack biedt een oplossing voor het idee om met muzikanten op verschillende locaties te willen samenspelen. Het regelt synchronisatie over een netwerk. De codecs, compressie en buffering kun je zelf bepalen en daarmee aanpassen aan de snelheid/latency/jitter van je netwerk.
Live demo: indrukwekkend goed ondanks de belachelijk slechte internet-verbinding. In Duitsland zitten een pianiste en drummer. Bij ons in Parma speelt Alexander Carot met hen mee op zijn bas. Hij speelt 120 msec voor de beat. Bij een snellere verbinding zou dat niet nodig zijn. Beide kanten horen hetzelfde en het klinkt goed samen.

Concert: Second concert

Ook het tweede concert heeft een paar interessante stukken, zoals bijvoorbeeld een compositie waarbij de grenzen van een viool-synthesizer worden verkend. Voortdurend balanceert het op de rand van mooi en lelijk en "nu hoor ik een viool en o nee toch niet".

Ook een Ambisonics-productie met vooral gesamplede geluiden is indrukwekkend.

De tape-stukken worden voor zover ik kan zien allemaal afgespeeld vanuit Ardour. Ik zie op het scherm ook een grafische weergave van de ruimtelijke plaatsing van elk stuk en vraag me af of dat een extensie van Ardour is.

Ardour Digital Audio Workstation

Zondag 19 april

Paper sessie: The Otherside: web-based collaborative multimedia system

Ik leer hier dat PD (Pure Data) als server kan werken zonder GUI. Nooit geweten. De paper gaat over het via het internet samenwerken aan een creatief project. Hierbij wordt PD als server gebruikt.

Paper sessie: Permanent multichannel sound installation GROMA

Midden in de Keulen, in de Rheinauhafen, is een romeinse settlement voorzien van een installatie waar een stroom van woorden uit komt. De lol ontgaat me een beetje. De spreker heeft het over ordenen van een chaotische stroom woorden. Het project wordt gedaan in samenwerking met Rotterdam en Luik.
Er zou 's middags een paneldiscussie zijn, maar die gaat niet door omdat er al wat mensen weg zijn, waaronder een aanzienlijk deel van het panel.
Pieter Palmers werpt een onderwerp op: met Wine native drivers ondersteunen om de Linux user base uit te breiden.
Of in minder cryptische bewoordingen: je zou hardware kunnen ondersteunen waar geen Linux-drivers voor zijn door de meegeleverde Windoos-drivers te draaien in een Windoos-emulator die daar speciaal voor aangepast is. Zo zou je dus meer hardware (in deze context vooral audio-interfaces) kunnen ondersteunen en daarmee het gebruik van Linux voor meer mensen aantrekkelijk maken.
Mij lijkt dit niet de aangewezen weg om hardware-fabrikanten voor je te winnen en gelukkig vindt de meerderheid van het publiek dat ook.

Conclusies